Dzielenie przez kreskę, znane również jako dzielenie pisemne, to metoda używana do dzielenia większych liczb krok po kroku. Zacznijmy od prostego przykładu: 84 podzielone przez 4. Najpierw ustawiamy liczby: dzielną 84 pod kreską, a dzielnik 4 po lewej stronie. Następnie dzielimy pierwszą cyfrę dzielnej przez dzielnik: 8 podzielone przez 4 daje 2, które zapisujemy nad kreską. Mnożymy 2 przez 4, co daje 8, i odejmujemy od pierwszej cyfry dzielnej: 8 minus 8 równa się 0. Spisujemy kolejną cyfrę z dzielnej: 4. Teraz dzielimy 4 przez 4, co daje 1, i zapisujemy nad kreską. Mnożymy 1 przez 4, co daje 4, i odejmujemy od 4, otrzymując 0. Nie ma więcej cyfr do spisania, więc kończymy proces. Wynik to 21 bez reszty.
Przejdźmy teraz do bardziej złożonego przykładu: dzielenia 756 przez 9. Najpierw ustawiamy liczby: dzielną 756 pod kreską, a dzielnik 9 po lewej stronie. Zaczynamy od pierwszej cyfry dzielnej, czyli 7. Ponieważ 7 jest mniejsze niż 9, nie możemy wykonać dzielenia, więc bierzemy dwie pierwsze cyfry: 75. Dzielimy 75 przez 9, co daje 8 z resztą 3. Zapisujemy 8 nad kreską. Mnożymy 8 przez 9, co daje 72, i odejmujemy od 75, otrzymując 3. Spisujemy kolejną cyfrę z dzielnej: 6. Teraz dzielimy 36 przez 9, co daje dokładnie 4 bez reszty. Zapisujemy 4 nad kreską. Mnożymy 4 przez 9, co daje 36, i odejmujemy od 36, otrzymując 0. Nie ma więcej cyfr do spisania, więc kończymy proces. Wynik dzielenia 756 przez 9 to 84 bez reszty.
Teraz przeanalizujmy przykład dzielenia z resztą: 1247 podzielone przez 6. Ustawiamy dzielną 1247 pod kreską, a dzielnik 6 po lewej stronie. Zaczynamy od pierwszej cyfry dzielnej, czyli 1. Ponieważ 1 jest mniejsze niż 6, nie możemy wykonać dzielenia, więc bierzemy dwie pierwsze cyfry: 12. Dzielimy 12 przez 6, co daje dokładnie 2 bez reszty. Zapisujemy 2 nad kreską. Mnożymy 2 przez 6, co daje 12, i odejmujemy od 12, otrzymując 0. Spisujemy kolejną cyfrę z dzielnej: 4. Ponieważ 4 jest mniejsze niż 6, zapisujemy 0 nad kreską i pozostawiamy 4 jako resztę. Spisujemy ostatnią cyfrę: 7. Teraz dzielimy 47 przez 6, co daje 7 z resztą 5. Zapisujemy 7 nad kreską. Mnożymy 7 przez 6, co daje 42, i odejmujemy od 47, otrzymując 5 jako resztę końcową. Wynik dzielenia 1247 przez 6 to 207 z resztą 5.
Przejdźmy teraz do dzielenia liczb dziesiętnych. Rozważmy przykład: 85.5 podzielone przez 3. Ustawiamy dzielną 85.5 pod kreską, a dzielnik 3 po lewej stronie. Przy dzieleniu liczb dziesiętnych, dzielimy je jak liczby całkowite, pamiętając tylko o umieszczeniu przecinka w wyniku dokładnie w tym samym miejscu, co w dzielnej. Zaczynamy od pierwszej cyfry: 8 podzielone przez 3 daje 2 z resztą 2. Zapisujemy 2 nad kreską. Mnożymy 2 przez 3, co daje 6, i odejmujemy od 8, otrzymując 2. Spisujemy kolejną cyfrę: 5. Teraz dzielimy 25 przez 3, co daje 8 z resztą 1. Zapisujemy 8 nad kreską. Mnożymy 8 przez 3, co daje 24, i odejmujemy od 25, otrzymując 1. Teraz przechodzimy przez przecinek w dzielnej i umieszczamy przecinek w tym samym miejscu w wyniku. Spisujemy ostatnią cyfrę: 5. Dzielimy 15 przez 3, co daje dokładnie 5 bez reszty. Zapisujemy 5 nad kreską. Mnożymy 5 przez 3, co daje 15, i odejmujemy od 15, otrzymując 0. Wynik dzielenia 85.5 przez 3 to 28.5.
Podsumujmy, czego nauczyliśmy się o dzieleniu przez kreskę, czyli dzieleniu pisemnym. Kluczowe zasady to: Po pierwsze, ustawienie - dzielną umieszczamy pod kreską, a dzielnik po lewej stronie. Po drugie, dzielenie wykonujemy cyfra po cyfrze, od lewej do prawej. Po trzecie, mnożymy otrzymany wynik przez dzielnik i odejmujemy od odpowiedniej części dzielnej. Po czwarte, spisujemy kolejne cyfry z dzielnej i kontynuujemy proces. W przypadku liczb dziesiętnych, pamiętamy o umieszczeniu przecinka w wyniku dokładnie w tym samym miejscu co w dzielnej. Poznaliśmy różne przykłady: dzielenie bez reszty, jak 84 podzielone przez 4, dzielenie większych liczb, jak 756 podzielone przez 9, dzielenie z resztą, jak 1247 podzielone przez 6, oraz dzielenie liczb dziesiętnych, jak 85.5 podzielone przez 3. Dzielenie pisemne to uniwersalna metoda, która działa dla wszystkich liczb, niezależnie od ich wielkości.